Rođena Kloi Entoni Voford 18. februara 1931. godine u Lorejnu, Ohajo, Toni Morison je bila drugo najstarije od četvoro dece. Njen otac, Džordž Voford, radio je prvenstveno kao zavarivač, ali je imao nekoliko poslova odjednom da bi izdržavao porodicu. Njena majka, Rama, bila je kućna radnica. Morison je kasnije pripisala svojim roditeljima da su joj usadili ljubav prema čitanju, muzici i folkloru, zajedno sa jasnoćom i perspektivom.

Živeći u integrisanom kvartu, Morison nije postala potpuno svesna rasnih podela sve dok nije bila u tinejdžerskim godinama. Posvećena svojim studijama, Morison je u školi učila latinski i čitala mnoga velika dela evropske književnosti. Završila je srednju školu Lorain sa odličnim uspehom 1949. godine.

Na Univerzitetu Hauard, Morison je nastavila da se bavi književnošću. Diplomirala je engleski jezik i odabrala je klasiku za svoju temu. Nakon što je diplomirala na Hauardu 1953. godine, Morison je nastavila školovanje na Univerzitetu Kornel. Napisala je svoju tezu o delima Virdžinije Vulf i Vilijama Foknera i magistrirala 1955. godine. Zatim se preselila u državu Lone Star da predaje na Teksaškom univerzitetu Southern.

Godine 1957. Morison se vratila na Univerzitet Hauard da predaje engleski. Tamo je upoznala Harolda Morisona, arhitektu poreklom sa Jamajke. Par se venčao 1958. godine i dočekao svoje prvo dete, Harolda, 1961. godine. Nakon rođenja sina, Morison se pridružila grupi pisaca koja se sastala u kampusu. Počela je da radi na svom prvom romanu sa grupom, koji je počeo kao kratka priča.

Morison je odlučila da napusti Hauarda 1963. godine. Nakon što je leto provela putujući sa porodicom po Evropi, vratila se u Sjedinjene Države sa sinom. Njen muž je, međutim, odlučio da se vrati na Jamajku. U to vreme, Morison je bila trudna sa njihovim drugim detetom. Vratila se kući da živi sa porodicom u Ohaju pre rođenja sina Slejda 1964. godine.

Sledeće godine se preselila sa sinovima u Sirakuzu u Njujorku, gde je radila za izdavača udžbenika kao viši urednik. Morison je kasnije otišla da radi za Random House, gde je uređivala dela Tonija Kejda Bambare i Gejl Džons, poznatih po svojoj književnoj fikciji, kao i svetila poput Anđele Dejvis i Muhameda Alija.

Njen prvi roman, “Najplavo oko”, objavljen je 1970. godine. Koristila ga je kao svoje književno ime “Toni“, zasnovano na nadimku koji potiče od Svetog Antonija nakon što se pridružila Katoličkoj crkvi. Knjiga prati mladu Afroameričku devojku, Pekolu Bridlav, koja veruje da bi njen neverovatno težak život bio bolji samo da ima plave oči. Kontroverzna knjiga se nije dobro prodavala, a Morison je u pogovoru iz 1994. godine izjavila da je prijem dela bio paralelan sa načinom na koji je svet tretirao njen glavni lik: “odbačen, banalizovan, pogrešno pročitan“.

Morison je ipak nastavila da istražuje afroameričko iskustvo u njegovim brojnim oblicima i epohama u svom radu. Njen sledeći roman, Sula (1973), istražuje dobro i zlo kroz prijateljstvo dve žene koje su zajedno odrasle u Ohaju. Sula je bio nominovan za Američku nagradu za knjigu.

Pesma o Solomonu (1977) postala je prvo delo afroameričkog autora koje je uvršteno u izbor u Klubu za knjigu meseca od Native Son Ričarda Rajta. Lirska priča prati putovanje Milkman Dead-a, urbanog stanovnika Srednjeg Zapada koji pokušava da shvati porodične korene i često surovu stvarnost svog sveta. Morison je dobila niz priznanja za roman, koji će kasnije dobiti nagradu Nacionalnog kruga književnih kritičara i postati višegodišnji favorit među akademicima i širokim čitaocima.

Književna zvezda u usponu, Morison je imenovana u Nacionalni savet za umetnost 1980. godine. Sledeće godine objavljen je “Tar Baby”. Roman baziran na Karibima crpio je inspiraciju iz narodnih priča i dobio je izrazito pomešanu reakciju kritičara. Njeno sledeće delo se, međutim, pokazalo kao jedno od njenih najvećih remek dela. 

Voljeni (1987) istražuje ljubav i natprirodno. Inspirisana stvarnom figurom Margaret Garner, glavni lik Set, bivša osoba u ropstvu, progoni je svojom odlukom da ubije svoju decu umesto da ih vidi kako postaju ropski. Troje njene dece je preživelo, ali njena ćerka je umrla od njene ruke. Ipak, Setina ćerka se vraća kao živo biće koje postaje neumoljivo prisustvo u njenom domu. Za ovo očaravajuće delo, Morison je osvojila nekoliko književnih nagrada, uključujući Pulicerovu nagradu za fikciju 1988. godine. Deset godina kasnije, knjiga je pretvorena u film u kojem glume Opra Vinfri, Tendi Njutn i Deni Glover.

Morison je postala profesor na Univerzitetu Prinston 1989. godine, i nastavila da stvara velika dela, uključujući “Igranje u tami: Belina i književna mašta” (1992). Kao priznanje za njen doprinos svojoj oblasti, dobila je Nobelovu nagradu za književnost 1993. godine, čime je postala prva Afroamerikanka koja je izabrana za ovu nagradu. Sledeće godine objavila je roman “Džez”, koji istražuje bračnu ljubav i izdaju u Harlemu 20. veka.

Na Prinstonu, Morison je osnovala specijalnu radionicu za pisce i izvođače poznatu kao Princeton Atelier 1994. Program je osmišljen da pomogne studentima da kreiraju originalna dela u različitim umetničkim oblastima.

Pored svog akademskog rada, Morison je nastavila da piše nova dela beletristike. Njen sledeći roman, “Raj” (1998), koji se fokusira na izmišljeni afroamerički grad po imenu Rubi, dobio je različite kritike.

Godine 1999. Morison se proširila na književnost za decu. Radila je sa svojim sinom umetnikom Sladeom na filmu Velika kutija (1999), Knjiga zlih ljudi (2002), Mravi ili skakavac? (2003) i Mali oblak i dama vetar (2010). 

Takođe je istraživala i druge žanrove, napisala je dramu Dreaming Emmett sredinom 1980-ih i tekstove za “Četiri pesme” sa kompozitorom Andreom Previnom 1994. i “Slatke reči” sa kompozitorom Ričardom Danijelpurom 1997. godine. A 2000. godine “Najplavlje oko” , koji je u početku imao skromnu prodaju, postao je književni blokbaster nakon što je izabran za izbor Oprah Book Cluba, nakon čega je prodat u stotinama hiljada primeraka.

Njen sledeći roman, Ljubav (2003), deli svoj narativ između prošlosti i sadašnjosti. Bill Cosei, bogati preduzetnik i vlasnik Cosei Hotel and Resorta, je centralna figura u radu. Flešbekovi istražuju njegov život u zajednici i pogrešne odnose sa ženama, a njegova smrt baca dugu senku na sadašnjost. 

Godine 2006. Morison je objavila da se povlači sa svog položaja na Prinstonu. Te godine The New York Times Book Review proglasio je “Voljeni” najboljim romanom u proteklih 25 godina. Nastavila je da istražuje nove umetničke forme, pišući libreto za Margaret Garner, američku operu koja istražuje tragediju ropstva kroz istinitu životnu priču o iskustvima jedne žene. Delo je debitovano u Gradskoj operi Njujorka 2007. godine.

Morison se vratila u rane dane kolonijalizma u Americi za “Milosrđe” (2008), knjigu koju su neki shvatili kao okretanje stranica u njenom razvoju. Još jednom, žena koja je i ropkinja i majka mora da napravi užasan izbor u vezi sa svojim detetom, koje postaje deo sve većeg imanja. Kako je to opisao kritičar iz Vašington posta, roman je “fuzija misterije, istorije i čežnje“, a Njujork tajms je delo izdvojio kao jednu od 10 najboljih knjiga godine.

Pored svojih brojnih romana, Morison je kreirala i publicistiku. Objavila je zbirku svojih eseja, kritika i govora “Šta se kreće na margini” 2008. godine.

Šampionka umetnosti, Morison je progovorila o cenzuri u oktobru 2009. godine, nakon što je jedna od njenih knjiga zabranjena u srednjoj školi u Mičigenu. Bila je urednica “Burn This Book”, zbirke eseja o cenzuri i moći pisane reči, koja je objavljena iste godine. Ona je okupljenima na otvaranju Saveta za slobodu govora rekla o važnosti borbe protiv cenzure. 

Autorka je 2017. godine objavila “Poreklo drugih”, istraživanje o rasi, strahu, masovnoj migraciji i granicama, na osnovu njenih predavanja o Nortonu na Harvardu.

Morison je nastavila da bude jedna od velikih pripovedačica u književnosti tokom svojih 80-ih. Objavila je roman “Dom” 2012. godine, istražujući još jednom period američke istorije, ovog puta, eru nakon korejskog rata. Njen glavni lik, Frenk, je veteran koji pati od posttraumatskog stresnog poremećaja, stanja koje negativno utiče na njegove odnose i sposobnost da funkcioniše u svetu.

Dok je pisala roman, Morison je doživeo veliki lični gubitak. Njen sin Slade umro je od raka pankreasa u decembru 2010. godine.

Otprilike u vreme kada je “Dom” objavljen, Morison je takođe debitovala sa još jednim delom: radila je sa operskim rediteljem Piterom Selarsom i tekstopiscem Rokijom Traore na novoj produkciji inspirisanoj Otelom Vilijama Šekspira.

Trio se fokusirao na vezu između Otelove žene Dezdemone i njene afričke medicinske sestre, Barbari, u Dezdemoni, koja je premijerno prikazana u Londonu u leto 2012. godine. Iste godine Morison je dobio Predsedničku medalju slobode od predsednika Baraka Obame.

Godine 2015., Morison je objavila “Bože pomozi detetu”, slojevitu novelu koja se fokusira na iskustva lika Bride, mlade, tamnopute crnkinje koja radi u kozmetičkoj industriji, ali se obračunava sa odbacivanjem svoje prošlosti. Iste godine BBC je emitovao dokumentarac “Toni Morrison Remembers”. U jesen 2016. godine dobila je nagradu Pen/Saul Bellov za dostignuća u američkoj fantastici.

Morison je preminula 5. avgusta 2019. u medicinskom centru Montefiore u Njujorku.