Ivo Andrić – Na Drini Ćuprija PDF

Jedini srpski dobitnik Nobelove nagrade za književnost, Ivo Andrić dobio je tu nagradu za svoju zbirku dela koja uključuje i roman Na Drini ćuprija.

Ovo delo se ubraja u najveća blaga svetske književne baštine i ima istorijski značaj za prostor Balkana.

Čitajuči ovaj roman od korice do korice proćićete kroz vekove postojanja jednog mosta i sagledati dešavanja u životima ljudi u Višegradu i okolini.

Radnja u romanu Na Drini ćuprija se odvija u periodu od sredine 16-og veka do 1914.-te godine. Ovo je period od početka gradnje višegradskog mosta do početka Prvog svetskog rata. Ovaj period se deli na četiri epohe koji obuhvataju značajne događaje u istoriji regije u hronološkom redosledu.

Prva epoha

Prva epoha opisuje period izgradnje mosta i ujedno je i najduža. Istorijski, ovo je period od oko 1566.-te do 1571.-e godine. Takođe i period nakon izgradnje je opisan kroz mnoštvo mitova, legendi, istorijskih događaja i dugodovština koje je pisac sakupio koje uključuju most i lokalno stanovništvo sve do sredine 19.-og veka.

Razlozi koji dovode do početka gradnje mosta su pomalo mitološki ali imaju i istorijsku pozadinu.

Period osmanske vladavine je u istoriji poznat i po ”danku u krvi”, odvođenju dece iz pokorenih područja Osmanskog Carstva na služenje sultanu. Jedan od dečaka koji je odveden iz Bosne je i Mehmed Paša Sokolović, Veliki Vezir i kasnije Sultan. On je naredio gradnju mosta na delu Drine na kome je postojala skela i po njegovom najranijem sećanju transport je obavljan veoma tesko.

Tok izgradnje mosta je pratilo mnoštvo događaja koji uključuju lokalno stanovništvo kao i one koji učestvuju u samoj gradnji. Naročito tragični događaji oslikavaju ovaj mračni period i ostavljaju mitove o samom mostu koji će se prenositi kroz vekove.

U ovom delu romana, tri priče ostavljaju najjači utisak. Najpre kažnjavanje Radisava sa Uništa koji je nabijen na kolac zbog sabotiranja gradnje. Zatim, nepogode kao što su poplave i pojave bolesti kao što je kuga. I treća priča o tragediji devojke koja nije želela da se uda te je skočila u hladnu Drinu.

Uz ove tri priče ima jos mnoštvo motiva iz ovog perioda koje možete pročitati u ovom romanu.

Uz sve nedaće koje prate izgradnju mosta, on je završen 1571-e godine. Na tarihu pokraj mosta je i napisano ko je i kada podigao most.
Pored mosta je podignut i han koji je radio sve do smrti prvog handžije Dauthodže.

Druga epoha

Kako vreme prolazi tako se i oblast oko mosta razvija i menja. Most je postao važan deo puta kroz regiju pa priče o strancima i prolaznicima nisu retkost.

Kako je ova regija ujedno i kulturološka spona između istoka i zapada, ovde vidimo kako se smenjuju i mešaju uticaji kultura.

Odlazak turske vlasti iz ove oblasti pred kraj 19.-og veka i jačanje austrougarskog i srpskog uticaja dovodi do izgradnje mnogih objekata kako infrastrukturnih tako i civilnih. Napravljena je pruga i hotel je otvoren pa dolazi do preporoda koji lokalno stanovništvo zatiče. Pisac opisuje poroke koji se javljaju a posebno je tragična priča o Milanu Glasinčaninu koji se kockao.

Položaj žena u društvu se drastično menja te je sada sve više žena uključeno u razgovore i rasprave. 

Značajniji likovi koji se pojavljuju u ovom delu su stražar Gregor Fedun i Lotika.

Kako je sve više poroka, oko mosta je postaljena rasveta i straža. Rus Gregor je bio postavljen da stražari i bio je toliko posvećen svom poslu da se zbog propusta koji je napravio i ubio.

Lotika je žena koja je vodila Calerov hotel koji je bio prava slika novog života. Taj hotel ima i svoju priču koju pisac pridodaje svojoj priči o mostu.

Treća epoha

Sam pisac, Ivo Andrić, nije neposredni svedok događaja od izgradnje mosta do 20-og veka. U trećoj epohi on belezi svoja lična zapažanja iz događaja u Višegradu i okolini oko mosta. To je period od 1908-e do 1913-te godine. Najvažniji istorijski događaji ovog perioda su aneksija Bosne i Hercegovine od strane Austrougarske i Balkanski ratovi.

Politički motivi preovladavaju u ovom delu kao i priče omladine iz kraja sa kojima se pisac poistovećuje. On deli njihova interesovanja i izražava svoje razumevanje.

Zbog sve većeg uticaja istoka i zapada, počinje osnivanje verskih i nacionalnih organizacija i pokreta. Otvaraju se poslovi i banke podeljeni po veri i naciji. Najvise se isticu srpska i muslimanska banka.

U jednom kraćem periodu u kasabu dolazi i vojska i most je miniran. Međutim, ne dolazi do većih sukoba te vojska brzo odlazi i sve se vraća u normalu. 

Kako je ovo hronološki nastavak iz prethodne epohe, tako se pisac nadovezuje i na priču o Lotiki i njenom hotelu. Ona proživljava sve nedaće nastalog vremena i nastoji da održi svoj posao uprkos svemu. Njoj se pisac divi i detaljno je opisuje u svom delu.

Četvrta epoha

U četvrtoj epohi dolazi do svojevrsnog kraja za mnoge događaje vezanih za most koje je pisac ispratio u ovom delu. Period je vrlo kratak u istorijskom smislu, proteže se samo godinu dana i to ratne 1914-te godine koja je u mnogome prekretnica za istoriju Bosne i celog kraja oko mosta.

Godina je bila rodna, prinosi su bili obimni posebno šljive i ostalog voća. Uvedeno je i električno osvetljenje u kasabi oko mosta. Međutim, dobra godina nije potrajala.

Atentat na Franca Ferdinanda u Sarajevu je označio početak Velikog rata te se mnogi Srbi iz regiona iseljavaju. Javlja se i epidemija trbušnog tifusa zbog kog stradaju važne ličnosti iz lokalnog života. On njih, najpoznatija ličnost je doktor Balaš.
Na kraju i sam most strada usred rata. Uništen je jedan stub te je most presečen.

Lotika uz sve muke konačno napušta hotel i napušta kasabu.

Prominentna ličnost koju pisac koristi kao propovednika događaja u svojoj priči je i Alihodža. On predviđa dolazak tamnih vremena i zle sudbine tokom četvrte epohe u ovom romanu. Po njemu, prokletstvo koje nastaje usled uništenja mosta je vesnik ratova koji slede.

Besplatno PDF Preuzimanje – OVDE

Autor Knjige:

Ivo Andrić

Ivo Andrić; rođen kao Ivan Andrić (09. Oktobra 1892 - 13. Marta 1975) najznačajniji je Jugoslovenski književnik, romanopisac, i pisac kratkih priča.

Više O Autoru